Twoje źródło informacji o ciekawych atrakcjach i wygodnych noclegach w Polsce.
Udostępnia swoje zbiory w budynku dawnej „Łaźni Rzymskiej”. W miejscu tym istnieje od stycznia 1993 roku, kiedy to otwarto pierwszą wystawę „Muszle morskie”. Samo Muzeum sięga swoimi korzeniami roku 1865. Utworzona wtedy Komisja Fizjograficzna Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, rozpoczęła gromadzenie zbiorów. Obecnie w Muzeum Przyrodniczym ISEZ PAN są trzy wystawy stałe i wiele wystaw okresowych. Muzeum realizuje również ekspozycje wyjazdowe oraz współpracuje ze swoimi odpowiednikami z innych państw, m.in. z Francji, Szwajcarii, Ukrainy i Niemiec. Łączna liczba zgromadzonych eksponatów to ponad 2 miliony okazów. Oczywiście, ze względu na ograniczoną powierzchnię, nie są one wszystkie jednocześnie prezentowane.
poniedziałek i niedziela nieczynne
wtorek – piątek 9.00 – 15.00
sobota 12.00 – 18.00
Głównym elementem tej ekspozycji jest jedyny na świecie, zachowany w stanie idealnym, okaz nosorożca włochatego (jego wyobrażenie stanowi logo Muzeum). Ten wyjątkowy eksponat znaleziono w kopalni wosku ziemnego w Staruni (Ukraina). Jego wiek szacuje się na około 30 tysięcy lat. Nosorożca można podziwiać w dwóch gablotach. W jednej znajduje się kompletny szkielet, a w drugiej model pokryty naturalną skórą oraz zachowane przez 30 tysięcy lat tkanki miękkie. Na tej samej wystawie można zobaczyć czaszki mamutów oraz szkielet niedźwiedzia jaskiniowego, a także inne okazy fauny i flory paleolitu. Uzupełnieniem kolekcji jest część przedstawiająca zabytki kultury graweckiej. Pochodzą one z jednego z najważniejszych pod tym względem stanowisk archeologicznych w Europie, Stanowisko Kraków Spadzista. Jego wiek ocenia się na około 25 tysięcy lat.
Stanowisko Kraków Spadzista położone jest u podnóża Kopca Kościuszki na terenie XIX-wiecznego ziemnego fortu austriackiego. Zostało ono przypadkowo odkryte jesienią 1967 roku. Regularne badania wykopaliskowe prowadzone przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z Instytutem Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie rozpoczęto w 1968 roku i kontynuowano je z przerwami aż do roku 2023. Podczas badań odsłonięto jedno z największych w Europie nagromadzeń kości i zębów mamuta (zarówno jeśli chodzi o liczbę szczątków kostnych, jak i liczbę opisanych osobników). Podczas badań wykopaliskowych na stanowisku tym odkryto również szczątki wilka, lisa polarnego, niedźwiedzia brunatnego, konia, nosorożca włochatego i renifera. Powstałe około 25 tysięcy lat temu stanowisko jest dla archeologów jednym z najważniejszych stanowisk kultury graweckiej w Europie. Poza licznymi szczątkami mamuta, na miejscu tym odkryto kilkadziesiąt tysięcy wyrobów krzemiennych wykorzystywanych jako ostrza broni miotanej oraz narzędzia służące do obróbki skór, mięsa oraz kości mamucich.
Temat niby mówi sam za siebie, ale jednak możemy być zaskoczeni, oglądając wystawę, która przedstawia mięczaki wymarłe, m.in. amonity, których skamieniałe szczątki można znaleźć w wielu miejscach Jury Krakowsko-Częstochowskiej, oraz współcześnie żyjące głowonogi, małże i ślimaki. Szczególną osobliwością wystawy jest okazała muszla przydaczni olbrzymiej (Tridacna gigas) – największego małża występującego na świecie. Ciekawą cześć ekspozycji stanowią również rodzime gatunki małży i ślimaków.
Wystawa jest kompozycją trzech tysięcy okazów minerałów i skamieniałości pochodzących z całego świata, mówiąca o filozofii życia człowieka i kolekcjonera, który stworzył ów zbiór – śp. Zbyluta Grzywacza profesora ASP w Krakowie. Ekspozycja dedykowana jest poezji Wisławy Szymborskiej i składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to skamieniałości pochodzące z Gór Świętokrzyskich i Jury Krakowsko-Częstochowskiej oraz spoza terenu Polski. Część ta uporządkowana jest systematycznie: od organizmów najprostszych po najbardziej skomplikowane ewolucyjnie. W drugiej sali znajduje się bogata kolekcja minerałów z całego świata, między innymi wspaniałe okazy pirytu zwanego inaczej "złotem głupców", barwne odmiany kwarcu, agaty, geody, gipsowe "róże pustyni" oraz różne odmiany soli.
Wystawa poświęcona chrząszczom, najliczniejszej grupie zwierząt na ziemi, które odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu biocenoz, gospodarce człowieka, a także kulturze. Podczas zwiedzania można zobaczyć bogactwo gatunków z całego świata, od małych chrząszczy po największe goliaty. Dodatkową atrakcją jest ogromny model rohatyńca.
Wystawa, która odkrywa tajemnicę rozwoju człowieka i skłania do zadumy nad kierunkiem naszej dalszej drogi ewolucyjnej. Podczas długiego procesu rozwoju, ludzie rozwiązali problemy adaptacyjne, skutecznie oddalając się pod względem wyglądu i zachowania od innych naczelnych. Nie wiemy dokładnie jak odbyło się, zejście z drzew i adaptacja do życia na ziemi. Koncepcji na ten temat jest wiele, jednak pewne jest, że była to stopniowa, powolna ewolucja biologiczna – antropogeneza.
Celem wystawy jest zaprezentowanie różnorodności gatunkowej europejskiej fauny. Ma charakter edukacyjny i skierowana jest przede wszystkim do najmłodszej grupy zwiedzających. Można zobaczyć na niej wiele rzadkich i chronionych gatunków zwierząt, takich jak: puchacz zwyczajny Bubo bubo, ryś euroazjatycki Lynx lynx, wilk szary Canis lupus, niedźwiedź brunatny Ursus arctos, oraz pospolitych jak sarna europejska Capreolus capreolus czy dzik euroazjatycki Sus scrofa.
Wystawa poświęcona jest organizmom zasiedlającym obiekty podziemne Polski i świata. Przystosowania do życia w ciemności są widoczne gołym okiem: brak pigmentu i zanik oczu można zaobserwować u ślepczyków jaskiniowych Astyanax mexicanus prezentowanych na wystawie. Oprócz ryb można również zobaczyć amblypygę Euphrynichus bacillifer, pajęczaka znanego z opowieści o Harrym Potterze oraz sieciarza jaskiniowego Meta menardi pająka występującego w większości jurajskich jaskiń. Dopełnieniem wystawy jest projekcja filmu, na którym kamery uwieczniły zwierzęta aktywne nocą.
Wystawa poświęcona dziesięcionogom (Decapoda), jednemu z najbardziej zróżnicowanych rzędów skorupiaków. Na wystawie najliczniej prezentowane są kraby (Brachyura). Większość z nich to zwierzęta morskie, zamieszkujące ciepłe wody oceaniczne. Japoński krab pacyficzny Macrocheira kaempferi to największy krab na świecie, tutaj można zobaczyć jego model. Rozpostarty między mniejszymi skorupiakami zachwyca swoim rozmiarem. Inwazyjny czerwony krab królewski Paralithodes camtschaticu to z kolei mieszkaniec zimnych wód Morza Barentsa.
Wśród lądowych dziesięcionogów obejrzeć można kraby pustelniki oraz kraba palmowego Birgus latro, którego dietę stanowią kokosy. Urozmaiceniem wystawy jest część z koralowcami, które budują najbogatsze po lasach równikowych ekosystemy na świecie.
Wystawa ma na celu zaprezentowanie różnorodności gatunkowej polskiej fauny. Ma charakter edukacyjny i skierowana jest przede wszystkim do najmłodszej grupy zwiedzających, czyli dzieci. Można zobaczyć na niej m.in. największą polską sowę, puchacza, największego polskiego drapieżnika niedźwiedzia brunatnego, największego leśnego czyściocha – borsuka oraz wiele innych zwierząt pospolitych i rzadkich, które możemy spotkać w Polsce.
Ekspozycja zapoznaje zwiedzającego z gadami i można zobaczyć na niej gatunki należące m.in. do gadzich rekordzistów, takie jak: anakonda zielona z Ameryki Południowej – najgrubszy występujący współcześnie wąż, którego średnica ciała to ok. 30 cm, pyton królewski z Afryki – najmniejszy z licznej rodziny pytonów, oraz kobra należąca do rodziny reprezentowanej przez najbardziej jadowite węże. Duży respekt można poczuć przed krokodylem nilowym, który w środowisku naturalnym osiąga ok. 5 m, jednak przez działalność rabunkowa człowieka jest on gatunkiem krytycznie zagrożonym wymarciem. Na potrzeby edukacyjne przygotowano terraria z żywymi gadami, w których można obejrzeć australijskie agamy: brodatą i kołnierzastą, anolisa kubańskiego oraz nowokaledońskie gekony orzęsione. Na ekspozycji prezentowany jest również dermoplast azjatyckiego pytona siatkowego najdłuższego węża świata, który może osiągać 10 m długości (oryginalna skóra) oraz szkielet anakondy olbrzymiej, najgrubszego węża świata.
Część ekspozycji została poświęcona gadom kopalnym krokodylomorfom, które żyły w karbonie, jurze i kredzie z dinozaurami, jednak różniły się od nich budową miednicy oraz tym, że były zwierzętami, które większą część życia spędzały w wodzie.
Wystawa ma na celu pokazanie gatunków charakterystycznych dla ekosystemów wodnych z różnych zakątków świata. Są tutaj gatunki zamieszkujące rzeki i jeziora Afryki, Ameryki Południowej i innych akwenów m.in.: kolcobrzuch nilowy (Tetraodon lineatus) – nadymający się w sytuacji zagrożenia, żarłoczne piranie netterera (Pygocentrus nattereri), prapłetwiec brunatny (Protopterus annectens) - ryba charakterystyczna dla okresowych zbiorników wodnych Afryki, czy bajkowy Nemo-błazenek okoniowy (Amphiprion ocellaris), który prowadzi symbiotyczne życie z koralowcami.
Wystawa przedstawia fragment tropikalnej dżungli, prezentowane gatunki flory, rosną m.in. w lasach Azji, Afryki i Ameryki Południowej. Na ekspozycji można zobaczyć rośliny, których owoce i nasiona człowiek wykorzystuje w życiu codziennym, np. banana (Musa), kawę arabską (Coffea arabica), pieprz (Piper), wanilię (Vanilla), kardamon malabarski (Elettaria cardamomum), a także żarłocznego dzbanecznika (Nepenthes).
Wystawa prezentuje faunę Himalajów oraz Tatr, występującą powyżej piętra kosodrzewiny. Dioramy zaaranżowane i wykonane zostały przez wieloletniego pracownika naszego muzeum Dymitra Filimonova i przedstawiają zwierzęta w ich naturalnym siedlisku. Wśród okazów występują gatunki chronione jak irbis śnieżny, świstak tatrzański czy kozica, które ginęły dawniej przez rabunkową działalność człowieka.
Wystawa poświęcona fluorescencji minerałów, jednemu z najefektowniejszych zjawisk w przyrodzie, które odkrył brytyjski naukowiec George Gabriel Stokes. W świecie minerałów istnieje pewna grupa kamieni, które pod wpływem promieniowania ultrafioletowego świecą własnym światłem. Zalicza się do nich m.in. fluoryt, dolomit, halit i opal.
Na wystawie prezentowane są obiekty pochodzące z kolekcji bursztynowej należącej do Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, a także do artystki Barbary Gronuś-Dutko, która tworzy w bursztynie bałtyckim od 45 lat. W ramach wystawy można podziwiać aranżacje „lasu bursztynowego” z formami naturalnymi bursztynu bałtyckiego, nazywanego również sukcynitem, a także różnorodne odmiany barwne tego surowca. Pokazane są również żywice kopalne z różnych regionów świata. Dodatkowo, prezentowany jest dorobek naukowy pracowników Muzeum, oparty na inkluzjach zwierzęcych głównie w bursztynie bałtyckim i birmańskim. Zdjęcia z wypraw badawczych i konferencji zagranicznych naukowców stanowią interesujące uzupełnienie ekspozycji. Drugą część wystawy stanowią niezwykłe instalacje artystyczne Barbary Gronuś-Dutko, w których bursztyn bałtycki odgrywa główną rolę.
Pliki do pobrania lub podejrzenia:
